Uchwalona przez Sejm ustawa z dnia 2 marca 2020 r. (Dz. U. z 2020 r., poz. 374) o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych zmieniona ustawą z dnia 31 marca 2020 roku w art. 15r odnosi się do sytuacji przedsiębiorców jako wykonawców zamówień publicznych.
Obowiązek informacyjny stron umowy. Okoliczności wpływające na nienależyte wykonanie zawartej umowy w sprawie zamówienia publicznego.
Zgodnie z art. 15r ust. 1 specustawy, strony umowy w sprawie zamówienia publicznego zobowiązane są do niezwłocznego, wzajemnego poinformowania się o okolicznościach wpływających na należyte wykonanie umowy, w sytuacji gdy wpływ taki nastąpił lub będzie mógł w przyszłości nastąpić. Nadto, strony zostały zobowiązane do potwierdzenia okoliczności związanych z wystąpieniem COVID-19 poprzez przedłożenie oświadczeń lub dokumentów. Ustawodawca poprzez użycie sformułowania „w szczególności” pozostawił przedsiębiorcom otwarty katalog sytuacji wpływających negatywnie na wykonanie umowy wskazując przy tym przykładowe okoliczności ,do których zaliczono:
1) nieobecność pracowników lub osób świadczących pracę za wynagrodzeniem na innej podstawie niż stosunek pracy, które uczestniczą lub mogłyby uczestniczyć w realizacji zamówienia;
2) decyzję wydaną przez Głównego Inspektora Sanitarnego lub działającego z jego upoważnienia państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego, w związku z przeciwdziałaniem COVID-19, nakładających na wykonawcę obowiązek podjęcia określonych czynności zapobiegawczych lub kontrolnych;
3) polecenia wydane przez wojewodów lub decyzji wydanych przez Prezesa Rady Ministrów związanych z przeciwdziałaniem COVID-19;
4) wstrzymanie dostaw produktów, komponentów produktu lub materiałów, trudności w dostępie do sprzętu lub trudności w realizacji usług transportowych;
5) okoliczności, o których mowa w pkt 1-4, w zakresie w jakim dotyczą one podwykonawcy lub dalszego podwykonawcy.
Dodatkowo, każda ze stron umowy może żądać przedstawienia innych dokumentów stanowiących potwierdzenie zaistnienia okoliczności związanych COVID-19. Strona umowy w przeciągu 14 dni od dnia otrzymania dokumentów winna przedstawić drugiej stronie swoje stanowisko z uzasadnieniem odnośnie wpływu okoliczności związanych z wystąpieniem epidemii na należyte wykonanie umowy.
Możliwość zmiany umowy
Zamawiający po stwierdzeniu, że okoliczności związane z COVID-19 mogą wpłynąć na należyte wykonanie umowy, po uzgodnieniu z wykonawcą może dokonać zmiany umowy zgodnie z art. 144 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych, w szczególności przez:
1) zmianę terminu wykonania umowy lub jej części, lub czasowe zawieszenie wykonywania umowy lub jej części,
2) zmianę sposobu wykonywania dostaw, usług lub robót budowlanych,
3) zmianę zakresu świadczenia wykonawcy i odpowiadającą jej zmianę wynagrodzenia wykonawcy – o ile wzrost wynagrodzenia spowodowany każdą kolejną zmianą nie przekroczy 50% wartości pierwotnej umowy.
Postanowienie korzystniejsze niż uregulowania zawarte w specustawie
W sytuacji, gdy postanowienia umowne w sposób korzystniejszy kształtują sytuację wykonawcy, do zmiany umowy stosuje się te postanowienia, z takim zastrzeżeniem, że okoliczności związane z wystąpieniem COVID-19 nie mogą stanowić samodzielnej podstawy do wykonania umownego prawa odstąpienia od umowy.
Kary umowne
Jeżeli umowa w sprawie zamówienia publicznego zawiera postanowienia dotyczące kar umownych lub odszkodowań z tytułu odpowiedzialności za jej niewykonanie lub nienależyte wykonanie z powodu oznaczonych okoliczności, strona umowy powołująca się na wystąpienie okoliczności związanych z niemożnością wykonania lub nienależytego wykonania umowy w związku z wystąpieniem COVID-19, zobowiązana jest do przedstawienia wpływu okoliczności związanych z zagrożeniem COVID-19 na zasadność ustalenia, dochodzenie lub wysokość kar umownych lub odszkodowań.
Sytuacja wykonawców i podwykonawców
W sytuacji stwierdzenia przez wykonawcę i podwykonawcę, że wystąpienie COVID-19 może wpłynąć na należyte wykonanie łączącej ich umowy związanej z wykonaniem zamówienia publicznego, dopuszcza się uzgodnienie odpowiednich zmian w umowie, zaś zmiana dotyczyć może w szczególności terminu wykonania umowy, czasowego zawieszenia wykonania umowy, zmiany sposobu wykonania umowy lub wzajemnych świadczeń. Powyższe zmiany dotyczyć mogą również części umowy.
Zmiana umowy z związku z zaistnieniem COVID-19 obejmująca część zamówienia powierzoną do wykonania podwykonawcy, skutkuje uzgodnieniem wykonawcy i podwykonawcy w przedmiocie zmiany łączącej ich umowy, przy czym warunki wykonania tej umowy przez podwykonawcę nie będą mniej korzystne niż warunki wykonania umowy zmienionej zgodnie z art. 15r ust. 4 specustawy o COVID-19.
Powyższe zmiany stosuje się odpowiednio do umów zawartych pomiędzy podwykonawcą a dalszym podwykonawcą.
Jeżeli potrzebujesz pomocy prawnej adwokata w sprawach związanych z zamówieniami publicznymi, prosimy o kontakt z naszą kancelarią adwokacką w Wejherowie przy ul. Sobieskiego 235/4 lub w Gdańsku przy ul. Nowe Ogrody 37B/4.