Wysokość wypłacanych alimentów zależy od usprawiedliwionych potrzeb dziecka oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego rodzica. Jeżeli nastąpiła zmiana sytuacji dziecka i wymaga ono większych nakładów finansowych lub też poprawie uległa sytuacja majątkowa rodzica wypłacającego alimenty, możemy żądać podwyższenia przez sąd ustalonych wcześniej świadczeń alimentacyjnych.
Kiedy możemy starać się o podwyższenie alimentów?
Przepisy prawne przewidują, iż korekta rozstrzygnięcia alimentacyjnego może nastąpić w razie istotnej zmiany dotychczasowej sytuacji. Kluczowa jest zatem odpowiedź na pytanie, co rozumiemy pod pojęciem „istotnej zmiany”.
– Sąd w każdej konkretnej sprawie określa, czy zaistniała istotna zmiana stosunków. Najlepiej kwestię tę zobrazować na przykładach. Jeżeli dotychczasowe alimenty zostały ustalone na przykład w wyroku rozwodowym z 2011 roku i wówczas dziecko liczyło sobie 4 lata, zaś obecnie uprawniony do alimentów ma 8 lat, zmienił szczebel edukacji (nauka w szkole podstawowej), uczęszcza na zajęcia dodatkowe i wycieczki szkolne, to w sposób oczywisty zwiększyły się jego potrzeby i jak najbardziej zasadne jest złożenie powództwa o podwyższenie alimentów. Natomiast w sprawie gdy wyrok zasądzający alimenty został wydany w 2013 roku i wówczas dziecko miało 10 lat, od tego czasu nie zmieniła się znacząco ani sytuacja uprawnionego do alimentów, ani też zobowiązanego rodzica, który osiąga dochody podobne do tych z 2013 roku, to nie ma podstaw do kierowania roszczenia o podwyższenie świadczeń. W takiej samej jednak sytuacji, jeżeli nasz 10-latek zachorował po 2013 roku na schorzenie wymagające kosztownego leczenia i specjalnej diety, to powództwo o podwyższenie alimentów ma szansę na uwzględnienie. Możliwy jest również taki przypadek, iż od dnia orzeczenia alimentacyjnego nie zmieniła się istotnie sytuacja dziecka, ale zobowiązany rodzic wyjechał za granicę, gdzie uzyskuje znacznie wyższe dochody; w takiej sytuacji możemy założyć sprawę o podwyższenie alimentów, o ile do tej pory nie były w całości pokrywane usprawiedliwione potrzeby dziecka – wyjaśnia Andrzej Jednoralski, radca prawny z Wejherowa.
Jak podnieść alimenty?
Podwyższenia alimentów możemy żądać zarówno w przypadku, gdy alimenty zostały zasądzone wyrokiem sądu, jak i wówczas gdy dotychczasowe alimenty były płacone na podstawie ugody sądowej lub pozasądowej.
– Pozew o podwyższenie alimentów składamy w sądzie rejonowym. Pozew możemy złożyć w sądzie właściwym dla okręgu, gdzie pozwany rodzic ma miejsce zamieszkania. Sąd Najwyższy w uchwale z 1991 roku dopuścił również możliwość złożenia pozwu o podwyższenie alimentów w sądzie właściwym dla miejsca zamieszkania uprawnionego dziecka i ta możliwość bardzo często jest wykorzystywana. Jako powoda należy wskazać małoletnie dziecko reprezentowane przez przedstawiciela ustawowego (matkę lub ojca), jako pozwanego zaś rodzica zobowiązanego do wypłaty alimentów. Pamiętajmy, aby przy każdej wymienionej osobie wskazać adres zamieszkania oraz numer PESEL. Wartość przedmiotu sporu stanowi różnicę rocznych alimentów sprzed zmiany oraz rocznych alimentów po zmianie. W pozwie należy wskazać jakiej kwoty podwyższenia alimentów się domagamy oraz od jakiej daty. Pozew trzeba uzasadnić oraz dołączyć dokumenty potwierdzające podane przez nas fakty lub też złożyć wniosek o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków. Dobrze jest zawnioskować w pozwie o zabezpieczenie roszczenia, tak aby pozwany był obowiązany do wypłacania podwyższonych alimentów już w trakcie trwania procesu – wskazuje radca prawny Andrzej Jednoralski.
– Do pozwu powinniśmy też załączyć dokument, z którego wynika w jakiej wysokości ustalona jest obecnie renta alimentacyjna, to jest poprzedni wyrok sądowy lub ugodę. Dobrze jest również przedłożyć z pozwem aktualny spis miesięcznych i średniookresowych kosztów utrzymania dziecka – dodaje Andrzej Jednoralski.
Od złożenia powództwa o podwyższenie alimentów nie uiszcza się opłaty sądowej. Powód jest bowiem w tym wypadku zwolniony od kosztów sądowych z mocy prawa.